Het trainen van executieve functies hoeft helemaal niet als huiswerk te voelen. We hebben op een rij gezet welke spelletjes helpen bij welk gedeelte van de executieve functies zodat jij als ouder gericht je kind kan helpen bij het verbeteren van zijn executieve functies.
Wat zijn executieve functies
Executieve functies zijn cognitieve processen die verantwoordelijk zijn voor het plannen, organiseren, volgen van instructies, zelfbeheersing, aandacht en probleemoplossend vermogen. Het zijn de ‘cognitieve vaardigheden’ die kinderen helpen bij het reguleren van hun gedrag en het nemen van beslissingen. Executieve functies helpen kinderen beslissen op welke activiteiten of taken ze hun aandacht moeten richten en welke taak ze als eerst kiezen om mee te beginnen. Executieve functies maken het mogelijk om gedrag te organiseren. Deze functies bevinden zich in de prefrontale cortex van de hersenen, aan de voorkant van het hoofd. Lees in het artikel over executieve functies meer over welke executieve functies er zijn en hoe deze zich ontwikkelen!
Trainen van executieve functies
Het trainen van executieve functies door middel van spelletjes is een krachtige en leuke methode. En het mooiste is dat kinderen (en volwassenen) er vaak niet eens bewust van zijn dat ze leren! Naast het maken van plezier, versterken spelletjes ook de executieve functies.
Waarom spelletjes?
Spelletjes zijn leuk, uitdagend en betrekken kinderen op een actieve manier. Door deze betrokkenheid leren kinderen (en volwassenen) vaak zonder dat ze het door hebben. Denk maar aan hoe een kind moeiteloos een nieuwe taal leert tijdens het spelen, vergeleken met de uitdaging van een volwassene die dezelfde taal in een klaslokaal probeert te leren.
Praktische tips voor ouders
Kies spellen die passen bij de leeftijd van je kind. Spellen die te moeilijk zijn werken vaak demotiverend waardoor een kind geen plezier meer haalt uit het spelen van spelletjes. Terwijl het doel altijd moet zijn: leren én plezier beleven. Het is ook belangrijk om geduldig te zijn en je kind te laten experimenteren met verschillende soorten spelletjes. Selecteer spelletjes die aansluiten op de interesses van het kind, bijvoorbeeld dieren, landen of dinosaurussen. Betrek je kind in het uitzoeken van het spel, zodat het kind gemotiveerd raakt om het spel te spelen.
Spelletjes die je kind helpen bij het versterken van de executieve functies
Spelletjes zijn niet alleen leuk, maar ook educatief. Ze kunnen helpen bij het ontwikkelen van probleemoplossende vaardigheden en kritisch denken. Spelletjes kunnen echte leermomenten zijn. Elk spel, of het nu een bordspel is of tikkertje in het park, kan helpen bij het trainen van de executieve functies. Wij hebben hieronder zorgvuldig een aanbod geselecteerd welke spelletjes kunnen helpen bij het versterken van de executieve functies. Belangrijk om te weten is dat deze spellen in de meeste gevallen niet alleen één taak van de executieve functies versterken, maar dat veel meer taken worden getraind. Bij sommige spellen wordt wel de nadruk gelegd op een bepaalde taak.
Spelletjes om de verwerkingssnelheid te trainen
Spelletjes welke de verwerkingssnelheid verbeteren zijn gericht op het snel opnemen van informatie en hierop reageren. In deze spelletjes zit altijd een actie-element. Veel van deze spelletjes hebben een timer, een snel bewegend element of je werkt tegelijk met je medespelers. Daarbij zijn er altijd snelle visuele prikkels, zoals flitsende lichten of snel bewegende objecten, die je kind stimuleert om snel te reageren. Het spelletje ‘Speed Cups’ is hier een goed voorbeeld van, omdat je kleuren zo snel mogelijk moet matchen in een bepaalde volgorde.
Spelletjes om het werkgeheugen te trainen
Spelletjes welke het werkgeheugen verbeteren zijn gericht op het vasthouden van informatie voor langere tijd. Daarbij moeten de kinderen deze informatie continue bijwerken in hun hoofd en iets met deze informatie doen. Sommige spelletjes vragen je om meerdere dingen tegelijk te doen, wat het werkgeheugen op de proef stelt. Neem bijvoorbeeld het spel ‘Memorie’. Dit lijkt een simpel spel, maar het traint eigenlijk het geheugen en de aandacht van kinderen. Ze moeten gedurende het spel onthouden waar bepaalde afbeeldingen liggen om deze met elkaar te kunnen matchen. De spelletjes hieronder bevatten elementen van het het vasthouden en bewerken van informatie, waardoor deze geschikt zijn om het werkgeheugen te oefenen.
Spelletjes om de flexibiliteit te trainen
De flexibiliteit binnen de executieve functies is belangrijk voor kinderen. Het helpt ze om zich aan te passen aan nieuwe situaties en om soepel van de ene taak naar de andere over te stappen. Spelletjes die de flexibiliteit trainen hebben vaak regels of omstandigheden tijdens het spelen veranderen, dagen kinderen uit om zich aan te passen en hun strategie te heroverwegen. Denk aan een spel als “Uno”, waarbij de speelrichting plotseling kan veranderen. Deze spelletjes hebben vaak verschillende manieren om te winnen of om een uitdaging aan te gaan, wat het flexibel denken stimuleert.
Spelletjes die de taakgerichtheid stimuleren
Spelletjes die taakgerichtheid stimuleren, zijn ontworpen om kinderen te helpen zich te concentreren, om door te zetten, en om een taak te voltooien zonder te worden afgeleid. Deze spelletjes hebben vaak een duidelijk begin, midden en eind. Dit helpt kinderen te leren hoe ze een taak van begin tot eind kunnen volgen, zoals bij bouwsets van LEGO of complexe puzzels. De spelontwerpen zijn vaak eenvoudig en duidelijk, met weinig elementen die het kind kunnen afleiden van de hoofdtaak. Ook wordt is er veel herhaling in deze spellen. Door herhaling leren kinderen zich te concentreren op een taak en deze te perfectioneren. Denk aan spelletjes waarbij je steeds opnieuw moet proberen om een bepaald niveau te halen.
