Vaak werd gedacht dat jongens vaker autisme hadden dan meisjes, maar dit is onjuist. Het gedrag dat meisjes laten zien wordt vaker toegeschreven aan een andere diagnose, zoals angst of depressie, wat er voor zorgt dat veel meisjes een verkeerde diagnose krijgen, ook wel een misdiagnose genoemd. Een verkeerde diagnose kan voor problemen zorgen in het dagelijks leven en op school. Het is daarom belangrijk dat er meer bekendheid komt over autisme bij meisjes en hoe dit er uit ziet. In dit artikel beschrijven we de kenmerken van autisme die veel voorkomen bij meisjes, risicofactoren en hoe meisjes met autisme ondersteunt kunnen worden door hun omgeving.
Verkeerde diagnose? Waarom?
Hoe komt het dat meisjes vaker een verkeerde diagnose krijgen als het gaat om autisme? Een van de uitdagingen bij het diagnosticeren van autisme bij meisjes is dat de kenmerken vaak wat anders zijn dan bij jongens. Meisjes vertonen bijvoorbeeld vaak minder stereotiepe en herhaalde gedragingen, waardoor het soms minder opvalt bij de omgeving. Dit kan leiden een verkeerde diagnose en moeite met het vinden van passende begeleiding. Ook kan het meisje zich niet begrepen voelen door haar omgeving. Het komt vaak voor dat meisjes pas in de volwassenheid worden gediagnosticeerd met autisme, omdat het voorheen nog onvoldoende zichtbaar was. Vaak is er dan ook bijkomende problematiek aanwezig, zoals vermoeidheid, angst, sombere gevoelens en chronische stress en vermoeidheid.
Verschillen in kenmerken bij jongens en meisjes
Meisjes met autisme vertonen vaak minder de typische kenmerken van autisme die bij jongens vaak voorkomen. Bijvoorbeeld, meisjes kunnen beter zijn in het nadoen van sociale gedragingen en interesses van hun leeftijdsgenoten, waardoor het lijkt alsof ze geen autisme hebben. Dit wordt ook wel ‘masking’ genoemd, dit betekent dat het kind eigenlijk een ‘masker’ draagt, waardoor het voor de omgeving minder opvalt dat sociale situaties lastig zijn. Dit kan voor veel stress zorgen, waardoor een meisje angstig en overweldigd kan raken. Daarnaast hebben meisjes vaak meer internaliserende kenmerken. Internaliserende kenmerken is gedrag dat zich voornamelijk richt op interne emoties en gevoelens. Ze kunnen moeite hebben met het omgaan met emoties en kunnen meer teruggetrokken zijn. Vaker wordt dan bij een meisje angst en depressie gezien. Doordat de problemen van intern zijn, wordt het minder opgemerkt door de omgeving, zoals thuis en in de klas.
Typische kenmerken bij meisjes met autisme
Hieronder staan een paar typische kenmerken die bij meisjes met autisme voorkomen.
Sociale ontwikkeling en emotieregulatie
- Moeite hebben met het nemen van afscheid bij het weggaan van de ouder en zich vastklampen
- Moeite hebben met het begrijpen van sociale signalen, zoals gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal
- Té terughoudend of té vrij in contact met kinderen
- Moeilijk te toosten bij verdriet of wil niet getroost worden
- Moeite hebben met oogcontact maken of maken wisselend oogcontact
- Doen andere kinderen na, cijferen zichzelf weg of zijn juist erg bepalend in spel.
- Moeite met het vertellen hoe ze zich voelen en het omgaan met emoties
- Vertraagde of juist opvallend vlotte spraakontwikkeling
Spel en vaste routines
- Moeite met zelfstandig spelen
- Hebben anderen nodig om tot spel te komen.
- Veel herhalend fantasiespel
- Beperkte interesses en obsessieve gedragingen, bijvoorbeeld het herhalen van routines of zich bezighouden met één onderwerp.
Zintuigelijke prikkels
- Overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels zoals geluid, licht, geur, smaak, temperatuur en aanrakingen
- Jongere meisjes zoeken naar prikkels door te onderwerpen te voelen, likken of ruiken.
- Afsluiten of erg druk worden in drukke situaties, zoals visite of de supermarkt.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief 📪
Maandelijkse schrijven wij een stukje voor in je mailbox met actualiteiten, onze nieuwste artikelen & de leuke tips van producten die wij zijn tegengekomen.
Het begrijpen van kenmerken
Het is belangrijk om de kenmerken van autisme bij meisjes op tijd te herkennen en hulp te zoeken. Ouders en leraren kunnen bijvoorbeeld letten op teruggetrokken gedrag, ongewone interesses of moeite met sociale situaties. Het is ook belangrijk om te beseffen dat meisjes met autisme zich vaak anders presenteren dan jongens en dat kenmerken soms minder duidelijk zijn. Ook kunnen meisjes zich in de thuissituatie anders gedragen dan op school. Op school kunnen meisjes bijvoorbeeld meegaand zijn en weinig opvallend zijn, terwijl ze thuis kunnen ontladen door bijvoorbeeld druk of boos gedrag. In vele gevallen wordt gezien dat bij meisjes de problemen vooral opvallend zijn in nieuwe situaties, levensveranderingen (zoals een verhuizing of de overgang naar de middelbare school) en wanneer het kind niet ondersteunt wordt in sociale communicatie.
Risicofactoren bij meisjes met autisme
Er zijn een aantal risico factoren bij meisjes met autisme. Met risicofactoren worden factoren bedoeld die de kans groter maken dat een meisje last kan hebben van de kenmerken passend bij autisme. Hieronder staan een aantal risicofactoren op een rijtje.
1. Late diagnose
Uit onderzoek blijkt dat meisjes later worden gediagnosticeerd met autisme dan jongens. Dit komt omdat meisjes vaak beter zijn in het maskeren van hun kenmerken en zich beter kunnen aanpassen aan sociale situaties. Bovendien zijn veel diagnostische instrumenten ontworpen om autisme bij jongens te onderzoeken en niet specifiek ontwikkeld voor meisjes. Hierdoor worden meisjes vaak verkeerd gediagnosticeerd of helemaal niet gediagnosticeerd.
2. Comorbiditeit met andere stoornissen
Meisjes met autisme hebben vaak comorbiditeit met andere stoornissen. Dit comorbiditeit betekent dat de stoornis vaak samen voorkomt met een andere stoornis zoals angststoornissen, depressie en eetstoornissen. Dit kan het diagnosticeren van autisme bij meisjes moeilijker maken, omdat de kenmerken van de comorbide stoornissen de kenmerken van autisme kunnen maskeren of overlappen.
3. Sociale druk
Meisjes worden vaak blootgesteld aan sociale druk om te voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij over hoe meisjes zich moeten gedragen. Dit kan ertoe leiden dat meisjes met autisme zich nog meer isoleren en zich anders voelen dan hun leeftijdsgenoten. Het kan ook leiden tot een gevoel van angst en depressie, waardoor het moeilijker wordt om de symptomen van autisme te herkennen.
4. Verschillen in communicatie en sociale vaardigheden
Meisjes met autisme hebben vaak andere communicatie- en sociale vaardigheden dan jongens met autisme. Ze hebben bijvoorbeeld meer interesse in sociale interacties en zijn meer geneigd om vrienden te willen maken, maar ze hebben moeite om verbinding te maken en zich aan te passen aan de sociale normen van hun leeftijdsgenoten.
5. Veranderingen in de puberteit
Meisjes met autisme kunnen moeite hebben met de veranderingen die gepaard gaan met de puberteit. Ze kunnen moeite hebben met het begrijpen van de veranderingen in hun lichaam en emoties en kunnen angstig en depressief worden. Dit kan ervoor zorgen dat een meisje in deze periode meer last heeft van de kenmerken passend bij autisme.
Ondersteuning
Familie en vrienden kunnen een belangrijke rol spelen bij het ondersteunen van meisjes met autisme. Het is belangrijk om open te zijn over de diagnose en om te werken aan het begrijpen van de unieke behoeften en uitdagingen van het meisje. Dit kan betekenen dat er aanpassingen moeten worden gemaakt aan de omgeving en dat er extra ondersteuning nodig is om haar te helpen bij het navigeren door de wereld. Het is belangrijk om een omgeving te creëren waarin meisjes met autisme zich veilig en geaccepteerd voelen en waarin hun behoeften en sterke punten worden erkend.
Conclusie
Meisjes met autisme worden vaak ondergediagnosticeerd of verkeerd gediagnostiseerd, waardoor het moeilijk is een passende behandeling te vinden. Het begrijpen van de unieke kenmerken, uitdagingen en behoeften van meisjes met autisme is essentieel om hen de juiste ondersteuning en zorg te kunnen bieden.
Veelgestelde vragen
Referenties
- Angell et al., (2021). Sex Differences in Co-occurring Conditions Among Autistic Children and Youth in Florida: A Retrospective Cohort Study. SpringerLink.
- Buruma, Boeve-van Sleeuwen & Blijd-Hoogewys. (2023) Meisjes met een subtieler autismebeeld; casusbeschrijvingen. Tijdschr. Psychiatrie.
- Cola et al., (2022) Friend matters: sex differences in social language during autism diagnostic interviews. SpringerLink.
- Fusar-Poli et al., (2022). Missed diagnoses and misdiagnoses of adults with autism spectrum disorder. SpringerLink.
- Lockwood Estrin et al., (2021). Barriers to Autism Spectrum Disorder Diagnosis for Young Women and Girls: a systematic Review. SpringerLink
- National Autistic Society (n.d.). Autistic women and Girls.
- Rynkiewicz et al., (2016) An investigation of the ‘female camouflage effect’ in autism using a computerized ADOS-2 and a test of sex/gender differences. SpringerLink.
- Whitlock et al., (2020). Recognition of Girls on the Autism Spectrum by Primary School Educators: An Experimental Study. Insar.
